15-08-2021, 03:16 PM
Dişlerinize vuran diş ağrısı, diş hekiminizi göremeyeceğiniz bir zamanda, örneğin gecenin ortasında şiddetlenebilir. Acıyı hafifletmek ve geçici bir rahatlama için, aşağıdaki ev yapımı diş ağrısı ilaçlarından birini deneyebilirsiniz.
1. Soğuk Kompres
Diş ağrısı şişkinlikle ilişkiliyse, yanağınızın dışına (20 dakika aralıklarla 20 dakika boyunca) soğuk bir kompres tutmak biraz rahatlama sağlayabilir. Johns Hopkins Medicine, soğuğun bölgeyi uyuşturduğunu ve bunun da rahatlama sağladığını, aynı zamanda şişkinliği ve iltihabı azalttığını belirtiyor. Soğuk kompres geçici bir rahatlama sağlayabilir ve uykuya dalmanıza yardımcı olabilir, ancak diş ağrınızın temel nedenini çözmez. Çürüğünüz veya başka bir diş probleminiz varsa, durumun iyileşmesi için diş hekiminize görünmeniz gerekir.
2. Karanfil yağı
Karanfil yağı, diş ağrısı ile ilişkili ağrı ve şişliği geçici olarak azaltmak için kullanılabilir. Bu ev yapımı diş ağrısı ilacı için bir pamuk topuna birkaç damla karanfil yağını emdirin. Pamuk topunu nazikçe dişinizin ve diş etinizin ağrılı bölgesine sürtün.
Karanfil yağı doğal bir anestezik olan öjenol içerir, bu yüzden ağrının dinmesine yardımcı olur. Ancak, karanfil yağı sadece diş ağrınızın acısına yardımcı olur, temel sorunu çözmez. Eğer farklı tatlara da alışkın değilseniz karanfil yağının tadı hoşunuza gitmeyebilir.
3. Tuzlu Su İle Çalkalama
Dişiniz ağrıyorsa ve diş etleriniz şişmişse, ağzınızı ılık, tuzlu suyla yıkamak biraz rahatlama sağlayabilir. Bir bardak ılık suya birkaç çay kaşığı tuz ekleyin. Karışımı ağzınızın etrafında gezdirin ve sonra suyu tükürün. Bir diş ağrınız olduğunda hem sıcak hem de soğuk su rahatsız edici olsa da, ılık su yatıştırıcıdır. Ilık su ağrıyı hafifletmeye yardımcı olurken tuz da diş eti dokunuzdaki şişliği azaltacaktır. Yine de belirtmek gerekir ki, bu etkiler sadece geçici çözümlerdir.
4. Diş Ağrısı İlaçları
Bir diş ağrısıyla başa çıkmak için, reçetesiz satılan ilaçları paketin talimatlarına göre alabilirsiniz. İlacı ağrıyan dişinize karşı tutmamanız önemlidir, çünkü bu durum yakındaki diş eti dokusunu yakabilir ve daha fazla rahatsızlığa neden olabilir. Ağrı kesici ilaçlar, dişçi randevunuzu beklerken sizi rahatlatabilir, ancak diğer ev ilaçları gibi, uzun vadeli bir çözüm değildir. Ağrınızı ilaçla gidermeye çalışır ve tedavi ettirmezseniz dişiniz daha da kötüleşebilir.
Diş Hekimine Ne Zaman Gözükmeli?
American Dental Assocaition, ağrıyan dişinizi derhal bir dişçiye göstermenizi tavsiye etmektedir, bu sebeple hemen bir randevu alın. Diş hekimleri genellikle acil hastalar için müsait zaman dilimleri bırakır, bu nedenle aynı gün randevu alabilirsiniz. Bir diş apsesi belirtisi varsa - ateş, yüz şişmesi veya dişinizde sürekli bir ağrı gibi - ve diş hekiminize görünemiyorsanız, tedavi için acil servise gidin.
Diş Ağrısını Önleme
Birçok farklı diş rahatsızlığı diş ağrısına neden olabilirken, en olası sebep çürüklerdir. Neyse ki, dişlerinizi çürüklerden korumak için evde yapabileceğiniz birçok şey vardır. Özellikle hassas diş etleri için ekstra yumuşak kıllara sahip olan bir diş fırçası ile dişlerinizi günde iki kez fırçalayın ve diş ipi kullanmayı unutmayın. Kontroller için diş hekiminizi düzenli olarak ziyaret etmeniz de önemlidir. Bir çürüğü erkenden fark ederseniz, size sancılı bir diş ağrısı vermeden önce algılanabilir ve tedavi edilebilir.
Mine: Diş etinin üstündeki sert dış diş tabakası.
Dentin: Mine altındaki biraz daha yumuşak tabaka. (Canlı bir yapıdır. Yüzde 70'i mineral tuzları; yüzde 20’si organik madde ve yüzde 10'u da sudan oluşur.
Pulpa (Diş Özü): Bir dişin merkezindeki sinirler ve kan damarları.
Dentin, mineden pulpaya giden yoğun şekilde paketlenmiş mikroskobik tüplerden yapılmıştır. Dentin koruyucu mine kaplamasını kaybederse; mikroplar, toksinler ve sıcak, soğuk veya tatlı uyarıcılar gibi zararlı maddeler, dentin tüplerinden geçebilir ve altındaki canlı pulpa üzerinde zararlı ve ağrılı bir etki yapabilir. Pulpa, kendini onarmaya ve savunmaya çalışırken bu zararlı uyaranlara iltihaplanarak (buna pulpitis denir) yanıt verir. Pulpitis, çoğunlukla diş çürükleri nedeniyle ortaya çıkan dişözünün (diş pulpasının) enflamasyonudur.
İki tür pulpitis vardır:
Tersine çevrilebilir pulpitis: Pulpadaki hasar geniş değildir ve dişe uygun diş tedavisi yapılırsa iyileşme potansiyeline sahiptir.
Geri döndürülemez pulpitis: Pulpadaki iltihaplanma ve hasar, pulpanın hızlı diş tedavisi ile bile hayatta kalması için çok geniştir.
Diş çürüğü pulpitisin en yaygın nedenidir. Şekerli yiyecek ve içecekler yediğimizde ağzımızdaki bakteriler şekeri tüketir ve asit salgılar. Zamanla asit, dişlerimizin mine tabakasındaki bakterilerin ve toksinlerinin daha yumuşak olan dentin tabakasına girmesine ve pulpayı tahriş etmek için içinden geçmesine izin veren bir deliği çözebilir.
Pulpitisin bir yan etkisi de, pulpa içindeki sinirler etrafındaki kan basıncının artmasıdır. Geri dönüşü olmayan pulpitis durumlarında, dişin içindeki artan basınç, dişe girebilecek kan miktarını sınırlar. Dişe yeterli kan girmezse, pulpa oksijen eksikliğinden dolayı ağrılı bir şekilde ölür. Diş çürümesinin yanı sıra, pulpitisin diğer olası nedenleri arasında gevşek, sızdıran veya kayıp dolgular, sakız aşınması, hassas dişlere sahip olmak, pulpanın yakınına bir diş dolgusu yerleştirilmesi yer alır.
Diş çürüğü, çoğu çocuk ve yetişkin için diş ağrısının birincil nedenidir. Ağızda yaşayan bakteriler, tüketilen gıdalardaki şeker ve nişasta üzerinde gelişir. Bu bakteriler, dişlerinizin yüzeyine yapışan yapışkan bir plak oluşturur. Plakta bulunan bakteriler tarafından üretilen asitler dişlerin (mine) dışındaki sert, beyaz kaplamadan geçerek bir boşluk oluşturabilir. Çürümenin ilk belirtisi, tatlı, çok soğuk veya çok sıcak bir şey yendiğinde ağrı hissi olabilir. Bazen çürük diş üzerinde kahverengi veya beyaz bir nokta olarak görünür. Öte yandan ağızdaki bakterilerin tümünün zararlı olduğu söylenemez. Nitekim ağızdaki bakterilerin faydalı olanları ağız içi dengenin sağlanmasında önemli bir rol oynar. Özetle, değişik türlerde bakterilere ev sahipliği eden ağız boşluğunun bakteri dengesi değiştiğinde ağız içi hastalıklar ortaya çıkmaktadır.
Diş ağrısına neden olabilen diğer faktörler arasında şunlar yer alabilir:
Diş veya diş kökünün aniden kırılması
Bakteriyel bir enfeksiyondan dolayı meydana gelen diş apsesi
Bazen tek bir dişte veya dişlerinizde soğuk havaya, sıvılara ve belirli yiyeceklere maruz kaldığında rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bu durum dişlerinizin soğuk hava gibi bir veya daha fazla uyarana bağlı bir hassasiyet geliştirmiş olabileceği anlamına gelir. Diş hassasiyeti, hem minenin (dişinizin sert dış tabakası) hem de sementin (diş kökünü kaplayan doku) altında yatan doku olan açıkta kalan dentinden gelişir.
Sinüs enfeksiyonunun dişlerde ağrı yapması
Dişte oluşan çatlak ya da kırık bir diş
Bruksizm (diş gıcırdatma): Dişlerinizi gece veya gündüz gıcırdatırsanız, bu dişlerin hassas orta katmanlarını açığa çıkararak zamanla dişlerin yıpranmasına neden olur ve çevredeki destek yapılarını da zorlayabilir.
Yanlış hizalanmış dişler: Dişleriniz çarpıksa veya düzgün hizalanmamışsa, bu durum ağızda dengesiz basınca neden olabilir. Sonuç olarak dişlerdeki çarpıklık için ortodontik tedavi gerekir.
Diş kökünde veya diş etlerinde meydana gelen iltihaplanma
Diş dolgusunda oluşan hasar
Diş çekilmesi (20’lik dişlerin zorunlu olarak çekilmesi). Yirmilik dişler ağrıya neden olabilir. Yirmilik dişler (azı dişleri) çıktıkça, sürmekte olan taç çevresindeki diş etinde iltihaplanma sıklıkla meydana gelir. Bu durum daha sonra diş eti enfeksiyonuna yol açabilir. Ağrı genellikle alt üçüncü azı dişinde meydana gelir ve çene ve kulağa uzanabilir. Etkilenen bölgede çene tam olarak kapanamadığı için şişlik olabilir. Şiddetli vakalarda boğazda ve ağız tabanında oluşan ağrı yutmayı zorlaştırabilir.
Temporomandibular eklem bozuklukları çene ekleminizde ağrı olarak sınıflandırılır; ancak dişlerinizi de etkileyerek ağrıya yol açabilir.
Çok nadiren, Ludwig anjina olarak da adlandırılan submandibuler boşluk enfeksiyonu diş ve çene ağrısına neden olabilir.
Çok nadiren, kavernöz sinüs trombozu adı verilen bir durum: Kafatasının tabanında bulunan kavernöz sinüste bir pıhtı oluşur ve tedavi edilmemiş yüz, sinüs, kulak veya diş enfeksiyonunda gelişebilir.
Diş ağrısı belirtileri nelerdir?
Diş ağrısının en çok görülen belirtisi, zonklayan ve sürekli olabilen dişte hissedilen ağrıdır ancak bazı durumlarda diş ağrısı dişe baskı uygulandığında (örneğin bir şeyi ısırma sonucunda) görülür.
Hafif-orta dereceli tersinir pulpitisli dişler genellikle soğuk veya tatlı yiyecek ve içeceklere karşı daha duyarlıdır. Geri dönüşü olmayan pulpitisli dişler başlangıçta soğuğa duyarlıdır ancak durum kötüleştikçe pulpa sıcak şeylere karşı da giderek daha duyarlı hale gelir. Bu sürecin neticede soğuk içecekler şiddetli zonklama ağrısını azaltmaya dahi yardımcı olabilir.
Diş çevresinde şişlik
Ağızda meydana gelen kötü bir koku
Diş ağrısı olan kişide ateş veya baş ağrısı da görülebilir
Diş ağrısı, çok daha ciddi bir sağlık sorununun belirtisi de olabilir. Diş ağrısı veya çene ağrısı ile birlikte yüksek ateş, kırmızı renkli diş etleri, ağızda hoş olmayan veya tuzlu tat, akıntı gibi enfeksiyon belirtileri nefes alma veya yutma güçlüğünde vakit kaybedilmeden doktora başvurulması gerekmektedir.
Diş ağrısı nasıl teşhis edilir?
Herhangi bir tedaviye başlamadan önce diş hekiminizin ağrınızın kaynağının doğru bir şekilde tanımlandığından emin olması gerekecektir. Bu nedenle diş hekimi hastalara şu soruları sorabilir:
Ne kadar zamandır diş ağrınız var?
Ağrıyı tarif et? Nerede bulunuyor? Keskin bir ağrı mı yoksa hafif zonklayan bir ağrı mı? Ne kadar acı veriyor?
Ağrı kendiliğinden mi başlıyor?
Dişleriniz sıcak veya soğuk yiyecek ve içeceklere duyarlı mı?
Ağrı uykunuzu etkiledi mi?
Daha sonra diş hekiminiz, ağrıya neden olan sorunu saptamak için dişlerinizi muayene edecek ve röntgen çekecektir.
Öte yandan bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans görüntüleme (MRI) genellikle Ludwig anjini veya kavernöz sinüs trombozu gibi ciddi nadir tanıların teşhis edilmesi için kullanılabilir.
Diş ağrısı için tedavi yöntemleri nelerdir?
Diş hekimi öncelikle diş ağrısının kaynağını bulmak için röntgen çekebilir veya başka klinik testler yapabilir. Diş veya çene ağrısını durdurmanın en iyi yolu öncelikle ağrı kesicilerdir. Doktor, diş etlerinde veya yüzde şişlik varsa veya hastanın ateşi varsa antibiyotik ( amoksisilin gibi ) reçete edebilir .
Diş hekimi, dişi güçlendirmeye ve dişin hassas olabilecek bir bölümünü kapatmaya yardımcı olmak için duyarsızlaştırıcı bir vernik veya florür tedavisi uygulayabilir. Diş eti çizgisinin altına sıkışmış zararlı bakteri ve plağı gidermek için derin bir temizliğin gerekli olduğu belirlenebilir.
Son diş muayenesinden bu yana bir süre geçtiyse, diş hekimi diş ağrısına yol açan birçok faktör bulabilir. Bu durumda diş hekimi, ciddiyet sırasına göre diş tedavisine öncelik verecektir. Diş ağrısının nedeni diş sinirinin bir enfeksiyonu ise, kanal tedavisine yani enfekte olmuş puplanın çıkarılmasına ve sızdırmaz bir malzeme ile değiştirilmesine ihtiyaç duyulabilir. Oluşan enfeksiyona diş pulpasının bulunduğu boşluğa sızan bakteriler neden olur.
Ağrıdan dişler veya çene ağrısına sinüs enfeksiyonu, kas veya sinir problemler yol açıyorsa, diş ağrısının altında yatan sağlık sorununun tedavisine yönelik planlamalar yapılacaktır.